Tôi không định viết bài này, nhưng vì bạn bè, gia đình bà con, người quen … hỏi nhiều quá nên phải viết ra để mọi người còn hiểu, là tại sao con tôi đã có có vé máy bay đi du học Phần Lan rồi, và tổ chức chia tay mà giờ tháng 9 rồi còn … "lảng vảng" ở Việt Nam.

Chuyện là thế này.

Giấc mơ du học

Con tôi là lứa K2007. Với chương trình giáo dục đổi mới từ năm lớp 10, nên phải có chiến thuật 1 tí vì biết sức học của mình. Một là du học thì phải giảm bớt việc học trên trường, hai là ưu tiên học trên trường (điểm trung bình) thì phải bỏ việc du học nếu muốn có học bổng.

Gia đình chúng tôi đã chuẩn bị và chiến thuật là: luyện IELTS, luyện SAT và giảm bớt chuyện học trên trường. Việc chuẩn bị này là từ năm đầu lơp 10 (thậm chi học IELTS là năm lớp 9). Với nỗ lực và thời gian dài như vậy thì kết quả là IELTS 7.5 và SAT 1420; đủ để có học bổng 50% (cho 05 năm tính luôn chương trình thạc sĩ) tại trường Oulo (Phần Lan).

Thủ tục nhập học

Sau khi có thư mời của trường là gia đình chúng tôi không cần suy nghĩ thêm và chọn "Chấp nhận" học; và sau đó vài ngày là đóng học phí 50% cho 1 năm liền. Các lựa chọn khác như chọn đại học ở Việt Nam, hay du học nước khác đều không cần phải quan tâm (bỏ qua).

Sau khi đóng học phí, ngày 10/7/2025, đại học Phần Lan có yêu cầu phải chính nhà trường cấp 3 gởi giấy 'chứng nhận tạm thời hoàn thành cấp 3' vì lúc này chưa có kết quả tốt nghiệp. Gia đình chúng tôi có nhờ 1 thầy X ở trường cấp 3 Long Thành giúp đỡ giùm bằng cách: chúng tôi soạn email, đưa địa chỉ email của trường đại học Phần Lan, và nhờ thầy dùng hộp thư email của trường (với đuôi edu.vn theo yêu cầu của đại học Phần Lan) để gởi giấy chứng nhận tạm thời (trường đã có lúc học xong lớp 12 là học sinh nào cũng có - trước khi thi tốt nghiệp).

Vấn đề đáng nói và đau lòng ở đây: thầy copy/paste hay gõ lại email hay sao mà gởi đến trường đai học: sai email. :)

Thay vì gõ email [email protected] thì gõ [email protected]

Kết quả là: đến tận 7 ngày sau deadline 10/7, ngày ngày 17/7/2025 khi chúng tới gởi bản chính (không phải tạm thời) thì trường đại học báo: do không nhận được giấy chứng nhận giấy hoành thành chương trình cấp 3, nên đã hủy kết quả (hủy quyền học) rồi.

Sụp đổ luôn.

Sốc

Dù có trao đổi qua lại, bằng email, bằng trực tiếp (nhờ người bên nước đó), nhưng trường Đại học cương quyết làm theo thủ tục (cứng nhắc) là: không nhận đầy đủ giấy tờ đúng hạn là hủy kết quả (dù có nhận học phí). Vì vậy, con tôi không thể học ở trường được nữa.

Bao hoài bão, bao mơ ước du học, bao kế hoạch…đều tan biến vì lỗi của thầy X mà bằng 1 cách nào đó, thầy gởi email thiếu chữ s. Chẳng hiểu.

Thiệt hại

Ngoài thiệt hại tinh thần không đo đếm được, đây là thiệt hại kinh tế.

1. Đóng bảo hiểm 1 năm ở Phần Lan: gần 300 USD. Mất

2. Phí tiền nhà trọ 1 tháng (tháng 8/2025): mất

3. Tiền phí hồ sơ xin Visa: mất

4. Vé máy bay (15/8 là bay): đã dời lại 2 lần. Mất phí 2 lần.

5. Tiền vali, đồ đạc, thức ăn chuẩn bị, thì thôi dùng ở Việt Nam.

6. Tiền tư vấn du học tại 1 trung tâm nổi tiếng ở HCM (do mình chọn làm hồ sơ 2 nước nên phí 42 triệu).

Chăc cũng phải 120 triệu VNĐ bỏ không không :(

Chưa kể đến phí làm lại hồ sơ cho năm 2026 nếu có ý định du học lại cho năm 2026 này. Ngán quá.

Kết luận

1. Dù thầy X có xin lỗi email thì nỗi đau này, cú sốc này là rất lớn

   

   Gia đình cũng không trách thầy làm gì, vì chuyện cũng đã lỡ rồi. Thầy cũng đau cố ý.

2. Gia đình rút kinh nghiệm là khi nhờ ai khác làm giùm thì cũng phải theo sát, vì chắc gì họ làm đúng. Gia đình cứ tin tưởng (và chuyện gởi email rất đơn giản).

3. Trung tâm du học cũng nên rút kinh nghiệm về việc theo sát hồ sơ của học sinh. Dù rằng, phần này là của trường cấp 3 (phần gởi giấy chứng nhận hoàn thành chương trình cấp 3 tạm thời) nhưng trung tâm cũng phải theo dõi là đã gởi chưa, phải xác nhận với trường đại học là đã nhận chưa? Nói chung phải có kiểm soát để tránh thiết sót đáng tiếc.

4. Cảm ơn các thầy cô, bạn bè cô chú đã đông viên trong lúc khó khăn nhất ạ. Cảm ơn cô giáo chủ nhiệm đã động viên (gia đình xin phép cô chụp hình tin nhắn để tạo động lực).

   

5. (còn tiếp, vì 1 vài chuyện hơi cá nhân như các email trao đổi với trường đại học, hay nhờ người tại Phần Lan năn nỉ giúp… nên chưa ghi công khai).